Motyw przemiany duchowej bohatera w „Potopie” Henryka Sienkiewicza. Akcja powieści Henryka Sienkiewicza rozgrywa się w czasach potopu szwedzkiego. Głównym bohaterem utworu jest Andrzej Kmicic, szlachcic polski, który zamierza na mocy testamentu pewnego Litwina poślubić piękną Oleńkę.
Autor Henryk Sienkiewicz. Autorem streszczenia jest: Piotr Kostrzewski. Bitwa o Warszawę miała miejsce miedzy 24 kwietnia a 1 lipca 1656 roku. Dowodzona przez feldmarszałka Wittenberga obrona złożona ze Szwedów i resztek armii Bogusława Radziwiłła broniła się przeciwko
Na przykładzie Sienkiewiczowskiej kreacji Jana Kazimierza ukazanej w podanym fragmencie Potopu scharakteryzuj jeden ze sposobów przedstawienia władcy w literaturze. Jan Kazimierz to jedna z ważniejszych postaci przedstawionych w Potopie przez Henryka Sienkiewicza, która pojawia się dopiero w tomie II kiedy zostaje on odnaleziony w
Obraz Polski i Polaków zawarty jest w takich dziełach jak „Potop” Henryka Sienkiewicza, „Lalka” Bolesława Prusa oraz „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. W powieści „Potop” Henryk Sienkiewicz ukazał swoją wizję panoramy polskiego społeczeństwa z XVII wieku.
Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy wypowiedzi Wrzeszczowicza i Marii Ludwiki. Henryk Sienkiewicz w swojej powieści odwołuje się do wizerunku Polaków. Opisuje ona czasy XVII wieku, kiedy to miał miejsce słynny Potop szwedzki. Rzeczpospolita znajdowała się w bardzo trudnej sytuacji. Wojska Karola Gustawa
• Motyw Polski i Polaków • Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w „Potopie” Henryka Sienkiewicza • Koncepcje nowej Polski w „Przedwiośniu” Żeromskiego • Społeczeństwo polskie w „Ludziach bezdomnych” Żeromskiego • Ocena Polaków w „Dziadach” Mickiewicza
H1JQ. Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" Henryka Sienkiewicza. Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości utworu. Henryk Sienkiewicz w swojej powieści Potop opisuje losy Rzeczpospolitej Polskiej podczas najazdów Szwedów w latach 1655-1657. Autor prezentuje nam negatywny oraz pozytywny obraz siedemnastowiecznych Polaków. Jeden przedstawia cudzoziemiec, w dawnych czasach na usługach polskiego króla, Wrzeszczowicz, drugi Dama serca miłościwie panującego Króla. W porównaniu obu stron, negatywnej i pozytywnej, pomogą mi dwa fragmenty z powieści. Fragment pierwszy opowiada o podsłuchanej przez Kmicica rozmowy Wrzeszczowicza z Lisolą, drugi zaś słowa królowej, jakie wypowiedziała ona w czasie narady z Janem Kazimierzem, które Kmicic usłyszał już po przybyciu do Częstochowy. Wrzeszczowicz w swojej opinii o Polakach nie jest grzecznościowy, przypisuje im lekceważenie i łamanie prawa mówiąc "nie masz posłuchu, bo posłuch wolności się przeciwi; nie masz sprawiedliwości, bo wyroków nie ma komu egzekwować i każdy możniejszy je depce", można tu odwołać się do zachowania Kmicica,gdy podpalił Wołmontowicze oraz porwał Oleńkę. Uważa,że państwo polskie pogrążone jest w anarchii, czego dowodem jest słaba władza królewska, brak dyscypliny Polaków, zrywanie sejmów. O braku dyscypliny świadczy także tumult wywołany przez Zagłobę w Warszawie. Słowa: "nie masz w tym narodzie wierności, bo oto wszyscy pana swego opuścili; nie masz miłości do ojczyzny, bo ją Szwedowi oddali za obietnicę, że mu po staremu w dawnej swawoli żyć nie przeszkodzi ukazują braku patriotyzmu. Zdrada Janusza i Bogusława Radziwiłłów ujawnia prywatę Polaków. Wrzeszczowicz swoją opinię opierał na braku rozumu, słabości do pijaństwa i wrodzonej skłonności do zła. Jedyne czym Polacy mogli się pochwalić była znakomita jazda, co by wskazywało na posiadanie cnót żołnierskich i dobrego opanowania żołnierskiego rzemiosła. Zdaniem Wrzeszczowicza Polacy zasługują na zgubę. Kmicic przyznał mężczyźnie rację, być może dlatego, że przypomniał sobie o swoim nikczemnym zachowaniu oraz zachowaniu swojej kompanii w Lubiczu podczas uczty. Opinia Wrzeszczowicza jest nie obiektywna,gdyż nienawidził on Polaków. Królowa przedstawia Polaków w pozytywnym świetle. Słowa: "Próżno patrzę, gdzie drugi naród, gdzie państwo, w którym by o tak piekielnych bluźnierstwach, subtelnych zbrodniach i nigdy nie przejednanych zawziętościach, jakich pełne są obce kroniki, nigdy nikt nie słyszał... Niechże mi pokażą ludzie, w dziejach świata biegli, inne królestwo, gdzie by wszyscy królowie własną spokojną śmiercią umierali." dowodzą o braku wielkich zbrodni Polaków. W Polsce nie było królobójstwa. Winą złych czynów była lekkomyślność. Ważną cechą była gotowość do poświęceń dla króla i ojczyzny: "Oto już się obejrzeli, już przychodzą, bijąc się w piersi, do twego majestatu... już krew przelać, życie oddać, fortuny poświęcić dla ciebie gotowi…". Chociaż popełnili błędy, królowa zwróciła uwagę na fakt,że potrafią się przyznać do swoich win i są gotowi do poprawy. Najlepszym tego przykładem jest Kmicic i jego przemiana wewnętrzna. Obrona Jasnej Góry była oznaką wielkiej wiary - najważniejszej cnoty Polaków. Władczyni jest pełna wiary w Polaków. Wierzy,że wygrana walki o Jasną Górę spowoduje przyszłe triumfy i wydobycie się z doczesnych klęsk. Analizując te fragmenty można zauważyć,że obie opinie są bardzo subiektywne. Zarówno opinia Wrzeszczowicza jak i królowej jest przesadnie wyolbrzymiona. Królowa hiperbolicznie przedstawią cnotliwość kraju, a cudzoziemiec wyolbrzymia jego podłość. Pomiędzy dwoma wypowiedziami występuje kontrast,ponieważ przedstawione są z dwóch różnych punktów widzenia: Wrzeszczowicza - zdrajcy i królowej: matki narodu. Uważam,że społeczeństwo polskie przedstawione przez H. Sienkiewicza w powieści cechuje się zróżnicowaniem. Błędem jest szukanie obiektywnych sądów. Główna idea Potopu to ukazanie przemiany polskiego narodu. Ważna jest zdolność do naprawiania błędów i obrona własnego narodu. Autor celowo w swoim dziele zawiera mit kompensacyjny, aby wzbudzić we współczesnych sobie czytelnikach nadzieję na odzyskanie wolności. Próbował zachęcić Polaków do walki o własne dobro, ponieważ tylko walka oraz rezygnacja z dbałości o własne korzyści dla dobra ogółu, może doprowadzić do zwycięstwa.
„Potop” Henryka Sienkiewicza jest niezwykle rozbudowaną powieścią historyczną, w której autor nie tylko przytoczył autentyczne wydarzenia z czasów najazdu szwedzkiego (1655 - 1660), ale także ukazał sytuację społeczną siedemnastowiecznej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Z dzieła wyłania się złożony i niejednoznaczny obraz narodu polskiego. Na kartach powieści Sienkiewicza męstwo i bohaterstwo mieszają się z tchórzostwem i hołdowaniem własnym interesom. Autor bezkompromisowo kreśli obraz skorumpowanych i dbających wyłącznie o swoje dobro rodów szlacheckich, wyraźnie kontrastując je z patriotami - ludźmi, dla których ojczyzna stanowi najwyższą wartość. Równocześnie ukazuje on największe cnoty i najbardziej godne krytyki przywary Polaków. Postać głównego bohatera dzieła - Andrzeja Kmicica - to kreacja dynamiczna, niejednoznaczna. Na początku mężczyzna może zniechęcać czytelnika, jest wszak samowolnym warchołem, człowiekiem, który wraz ze swoimi towarzyszami budzi popłoch wśród laudańskiej szlachty, wdając się w bójki i urządzając pijatyki. Zmiana następuje w nim pod wpływem uczucia do panny Billewiczówny oraz miłości do ojczyzny. Główny bohater, przerażony ogromem popełnionych win, zmienia nazwisko (Babinicz), po czym wykazuje się wielkim bohaterstwem w odpieraniu Szwedów. Bierze udział w obronie Jasnej Góry, chroni króla, uczestniczy w licznych walkach. Jego postawa sprawia, że sam król oczyszcza imię mężczyzny i nadaje mu godność starosty upickiego. Godną uwagi postacią jest Janusz Radziwiłł, wielki hetman litewski. To przedstawiciel znamienitego rodu magnackiego, któremu Rzeczpospolita zawdzięczała bardzo dużo. Jednakże w obliczu agresji szwedzkiej Radziwiłł zmienia nastawienie i decyduje się współpracować z agresorem. W rozmowie z Kmicicem motywuje to troską o los Litwy, podkreśla, że chce odbudować potęgę swej ojczyzny, która nie może rywalizować z potężniejszym przeciwnikiem. Kiedy nastanie odpowiedni czas, szwedzkie jarzmo zostanie zrzucone, a ojczyzna odzyska dawną świetność. Nieco inaczej postępowanie Radziwiłłów tłumaczy książę Bogusław. Mówi on chorążemu orszańskiemu o postawie czerwonego sukna ciągniętym przez różne narody. Skoro każdy chce urwać nieco materiału dla siebie, także i Radziwiłłowie podejmują takie starania. Jednym z najważniejszych fragmentów dzieła Henryka Sienkiewicza jest opis kapitulacji pod Ujściem. Zgromadzone tam pospolite ruszenie nie tylko nie przygotowało obozu, ale nie było też wojskiem kornym i zdyscyplinowanym. Walka z doświadczonymi i wyszkolonymi oddziałami szwedzkimi była więc z góry skazana na porażkę. W obliczu przerażającego losu przegranych zgromadzeni zdecydowali się podpisać akt kapitulacyjny. Wielkopolska, co potwierdził swym podpisem wojewoda Opaliński, została oddana we władanie Szwedów. Tylko nieliczni protestowali - większość cieszyła się, gdyż zbliżały się żniwa. Negatywne - całościowo lub jedynie w części - przykłady postaw mieszkańców Rzeczpospolitej Obojga Narodów można długo wyliczać. W „Potopie” nie brakuje jednak postaci zupełnie odmiennych, całym sercem oddanym ojczyźnie, respektujących prawo i szanujących obywatelskie obowiązki. Jednym z nich jest Michał Wołodyjowski - pułkownik, dowódca chorągwi laudańskiej. Odpowiadał on na każde wezwanie ojczyzny, a kiedy Radziwiłł mówił o sojuszu z Karolem Gustawem, wypowiedział mu posłuszeństwo. W podobny sposób zachowywali się liczni oficerowie i żołnierze, co pozwoliło ojczyźnie przetrwać niezwykle trudny okres. Będąca bohaterem zbiorowym szlachta jest grupą niejednorodną, której przyświecają odmienne cele. Brak prawdziwej jedności staje się jedną z przyczyn krótkotrwałego sukcesu Szwedów. W obrazie tej warstwy uderzająca jest samowola działań, brak respektu dla prawa i niechęć do scentralizowanej władzy. Jednakże postaw takich nie można przypisywać każdemu - wśród szlachty są przecież osoby takie jak Wołodyjowski, Zagłoba, Kmicic, Skrzetuscy itd. Ludzie niższego stanu (uboga szlachta, chłopi) także pojawiają się na kartach „Potopu”. I wśród nich nie brakuje awanturników oraz przestępców (kompani Kmicica, Kiemlicze), chociaż bezinteresowne postawy patriotyczne są tutaj częstsze (niektórzy nagradzają chłopów zwolnieniem z pańszczyzny). Górale ratują króla, a następnie eskortują go do Lubomirskiego; wielu ochotników staje do obrony klasztoru; liczni chłopi dołączają do armii. Obraz społeczeństwa polskiego w „Potopie” jest nacechowany krytycyzmem. Wady narodu nie zostają pominięte, autor wręcz piętnuje takie postawy, świadomie wywołując u czytelnika niechęć do bohaterów, którzy chcieli zaprzedać ojczyznę Szwedom. Nie brakuje jednak postaci pozytywnych, gotowych do poświęceń i wyrzeczeń w imię ojczyzny. Reprezentowana przez nie postawa pozwala ostatecznie odeprzeć najazd Szwedów, staje się inspiracją dla tych, którzy zawiedli. Niestety - jak pokaże historia - nierespektowanie praw, samowola, priorytetowe traktowanie własnych interesów, nieumiejętność podporządkowania się pewnym zasadom doprowadzą, w połączeniu z nieudolnością polityczną przyszłych władców, do zaborów - Polska na 123 lata zniknie z map. Rozwiń więcej
Jesteś w: Motyw Polski i Polaków Z kolei w grupie ubogiej, zaściankowej szlachty doskonałym przykładem oddanych żołnierzy i dzielnych patriotów są mieszkańcy zaścianka w okolicach Upity na Żmudzi, czyli szlachta laudańska. Byli to między innymi Pakosz Gasztoft z Pacunelów (patriarcha zaścianka, słynny z bogactw i sześciu córek), Józwa Butrym (zięć Pakosza, któlremu „w wojnach kozackich kula armatnia stopę mu urwała”), Kasjan Butrym (był najstarszym człowiekiem na Laudzie, pamiętającym jeszcze czasy Stefana Batorego).Kolejną grupą społeczna ukazaną w powieści jest duchowieństwo. Należy pamiętać, że Potop to nie tylko książka o obronie Rzeczypospolitej, lecz i obronie wiary. Przykładem tej warstwy są zakonnicy z Jasnej Góry oraz duchowni stający na czele partii chłopskich na Litwie. Najsilniej chyba jednak w pamięci czytelników zapisał się Ojciec Augustyn Kordecki (postać historyczna). Był on bohaterskim i charyzmatycznym obrońcą klasztoru na Jasnej Górze, w którym pełnił funkcję przeora paulinów. Nie zląkł się Szwedów i nie odstąpił od obrony świętego miejsca przez prawie czterdzieści dni (od 18 listopada do 27 grudnia 1655 roku). Starając się nie dopuścić do zrabowania kosztowności i dewastacji ukrył oryginał Cudownego Obrazu, a w kaplicy umieścił jego kopię. O mieszczaństwie nie słyszymy wiele, ale Henryk Sienkiewicz podkreśla w wielu miejscach książki jego miłość do ojczyzny. Przykładem mieszczanina-patrioty jest Jacek Brzuchalski z Częstochowy, mieszczanie lwowscy, męczeńscy i bohaterscy mieszczanie warszawscy. Mieszczan dostrzegamy w relacjach narratora o powstaniu: „O mieszczanach tylko słyszał Kmicic, iż dawnych czasów, pogrążonej ojczyzny i króla żałują (…) Mówiono też, że cechy miały broń ukrytą, zwłaszcza płatnerze, rzeźnicy, kuśnierze i potężny cech szewiecki (…) i przy lada pomocy z zewnątrz, gotowi by byli na Szwedów uderzyć”.strona: 1 2 3 4 5
Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z „Potopu” Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości utworu. Obraz Polaków w ?Potopie? Henryka Sienkiewicza jest złożony. Składają się na niego portrety postaci pierwszo- i drugoplanowych, oraz portrety grupowe. Każda postać wnosi nowy rys do wizerunku XVII wiecznych Polaków. W rozważaniu tym Można by się oprzeć także na opisie polskiej szlachty w powieści. Przykładem mogą być główni bohaterowie ? Oleńka Billewiczówna oraz Andrzej Kmicic. Kobietom Sienkiewicz mało uwagi poświęcił w książce. Aleksandra jest przedstawiona jako młoda i wyjątkowo piękna kobieta, która podoba się wielu mężczyznom w każdym wieku, można by więc sądzić, iż polskie kobiety są idealizowane przez Sienkiewicza. Nie one jedyne. Ludność jest przedstawiona jako religijny i niezmiernie patriotyczny naród, gotowy do poświęceń oraz heroiczny, odważny, waleczny. Owszem, na początku powieści możemy dojść do wniosków, że naród to swawolny, szalony i pełno w nim zdrajców, ale jak wyraża się sama królowa ?któryż to jest naród nigdy nie błądzący i gdzie jest taki, który by tak prędko winę swą uznał, pokutę i poprawę rozpoczął?? . Jak wiemy, w momencie zagrożenia Polacy zachowują się w powieści jak prawdziwi bohaterzy ? nawet zdrajcy skłonni są walczyć a nawet oddać życie za ojczyznę. I o tym wspomina również królowa: ?(?) już przychodzą, bijąc się w piersi, do twego majestatu? Już krew przelać, życie oddać, fortuny poświęcić dla ciebie gotowi??. Kmicic po metamorfozie, gdy przyjął nazwisko Babinicz jest typowym przykładem idealnego żołnierza ? to autorytet dla innych walczących. Wyróżnia się odwagą, sprytem, ogromnym potencjałem, budzi respekt poprzez swoją nieprzewidywalność. Robi wszystko co w jego mocy aby pomóc chociażby w historycznym podniosłym wydarzeniu ? obronie Częstochowy. Sienkiewicz i jego idealizuje. Przedstawia go niemal jako herosa, który potrafi wyjść z każdej sytuacji, nawet z pozoru beznadziejnej, ocierając się przy tym o śmierć. Ukazuje jego słabości, takie jak przeliczenie swoich możliwości, ale zawsze wraca do punktu wyjścia ? ukazuje go w jak najlepszym świetle, jakby starał się aby czytelnik go polubił pomimo typowych cech ówczesnych Polaków ? swawolności i szaleństwa. Wrzeszczowicz natomiast wyraża się o Polakach negatywnie. W swojej przemowie przewiduje upadek Polaków, przez ich nieład, złe rządy, brak dobrych wojsk, brak sprawiedliwości, wierności, oraz miłości do ojczyzny. Uważa że lud jest zły, nie chcąc płacić nawet podatków. Wykorzystuje ku temu argument zdrady Polaków, zaprzedaniu się Szwedom. Kmicic ? postać dynamiczna, symbol metamorfozy ? przejścia z wizerunku Polaka swawolnego, złego, na bohatera narodowego słuchając słów cudzoziemca niestety przyznał mu rację. Obraz Polaków w powieści nie jest jednoznaczny. Jest dynamiczny ? zmienia się wraz z upływem powieści. Sienkiewicz usiłuje ukazać nam cudowną przemianę narodu, jego pozytywne zmiany. Że jest to naród pełen wad, defektów, ale zawsze to ludzie pamiętający gdzie ich ziemia ojczysta, gdzie żyli i chowali się ich przodkowi, to naród pamiętający swoje dziedzictwo i poczuwający się do bycia Polakami. Pragnący własną krwią obronić swój kraj i swoją tożsamość. Pobierz, wysyłając SMS o treści pod numer 92505 Wpisz otrzymany kod : Nawigacja wpisu
obraz polski i polaków w potopie
